Vraag:
Assalamoe Alaikoem,
Een vraag ontvangen van een van de broeders genaamd Mohsen al Djadabi – Sana’a.
De profeet (saw) heeft gezegd:
«أي قرض جر منفعة فهو ربا»
“Elke lening die profijt geeft is rente (riba)”.
De ahaadith omschreven dat riba (rente) voorkomt in goud en zilver en sommige andere variëteiten (dadels, rozijnen, tarwe en gerst). Dus komt riba dan niet voor in waardepapieren (fiatgeld) omdat ze niet gedekt zijn door goud of zilver? Is het toegestaan voor iemand om een andere persoon een ton ijzer te lenen en te vragen om hem ijzer terug te geven, maar dan meer dan één ton, bijvoorbeeld anderhalve ton?
Moge Allah u belonen met het goede.
Antwoord:
Wa Alaikum Assalam wa Rahmatullahi wa Barakatuh,
Ja, riba komt niet voor behalve in de zes categorieën: dadels, tarwe, gerst, zout, goud en zilver, maar dit is inbaj’(handel) enas salaam(voorverkoop). Wat betreft deqardh(lening), rente kan hierbij in al zijn vormen plaatsvinden, d.w.z. in alles. Het is namelijk verboden om iets aan een ander uit te lenen en er meer of minder voor te verwachten, of om er iets anders voor terug te ontvangen. De aflossing van de lening of hetgeen wat geleend is moet hetzelfde bedrag en hetzelfde soort goederen zijn als wat er geleend is.
Wat betreft het feit datribaalleen in de zes genoemde items kan plaatsvinden, het bewijs hiervan is afgeleid uit de algemene consensus van deSahabaen omdat de Profeet (saw) zei:
“ الذهب بالذهب والفضة بالفضة والبر بالبر والشعير بالشعير، والتمر بالتمر والملح بالملح، مثلاً بمثل، سواء بسواء، يداً بيد، فإذا اختلفت هذه الأصناف فبيعوا كيف شئتم إذا كان يداً بيد”
“Het goud voor goud, het zilver voor zilver, de tarwe voor tarwe, de gerst voor gerst, de dadels voor dadels en het zout voor zout; als gelijke voor gelijke, van hand op hand (d.w.z. direct). Dus als het van deze categorieën afwijkt, verkoop zoals je wil mits het hand op hand is”[Overgeleverd door Moeslim op gezag van Ubada ibn as Samit]
De algemene consensus van de Sahaba en de Hadith vermelden dat specifieke zaken onderhevig zijn aan riba; dus het kan niet plaatsvinden behalve bij deze zaken.
Er is geen bewijs met betrekking tot enige andere zaken naast de deze vermelde zes, zodende doet riba zich enkel voor bij deze. Dingen die van dezelfde oorsprong zijn en dingen die bij de beschrijving passen, zoals de zes genoemde, zijn inbegrepen en ze volgen dezelfde regel, maar niets anders. Daarom komt rente in de handel enas salaamalleen voor in de zes soorten: dadels, tarwe, gerst, zout, goud en zilver, want het zijn generieke zelfstandige naamwoorden waarop geenqiyaas(analogie) kan worden toegepast.
Er zijn echter Ahadith over de zakaat welke goud en zilver als valuta vermelden, dat wil zeggen, niet alleen als generieke zelfstandige naamwoorden, maar als valuta welke gebruikt wordt als prijzen voor goederen en arbeidsloon. Uit deze teksten is hetillah(legislatief motief) afgeleid; zijnde de valuta karakteristiek. Er wordt dus een analogie vastgesteld voor de verplichte (ilzaamiyya) papieren valuta, omdat de illah (reden) hierbij is vervuld. Daarom worden de uitspraken van de zakaat toegepast door het equivalent van goud of zilver in de markt te berekenen. Ali ibn Abi Talib overleverde dat de Profeet (saw) zei:
«إذا كانت لك مئتا درهم، وحال عليها الحول، ففيها خمسة دراهم، وليس عليك شيء – يعني في الذهب – حتى يكون ذلك عشرون ديناراً، فإذا كانت لك عشرون ديناراً، وحال عليها الحول، ففيها نصف دينار»
“Als je tweehonderd dirham hebt en een volledig jaar is erover verstreken, dan ben je vijf dirhams verschuldigd. Je hoeft niets te betalen – d.w.z. voor goud – totdat het twintig dinar bedraagt; als je twintig dinar hebt en een volledig jaar is verstreken, dan ben je een halve dinar erover verschuldigd.” [Overgeleverd door Abu Dawood]
En zoals vermeld van Ali (ra):
في كل عشرين ديناراً نصف دينار، وفي كل أربعين ديناراً دينا
“Op elke twintig dinar is het een halve dinar, en op elke veertig dinar is het één Dinar.”
Ook is vermeld dat Ali (ra) zei: De Boodschapper van Allah (saw) zei:
فهاتوا صدقة الرقّة، في كل أربعين درهماً، درهماً وليس في تسعين ومائة شيء، فإذا بلغت مائتين ففيها خمسة دراهم
“Breng desadaqahvan deriqqa, voor elke veertig dirham is het een dirham, en er is niets verschuldigd op honderdnegentig (dirham). Zodra het de tweehonderd Dirham bereikt, dan zijn het vijf Dirham”[Vermeld door Al-Boekhari en Ahmad.}
En zoals verteld door Abdoer Rahman al Ansaari die zei dat in het boek van de Boodschapper van Allah (saw) en het boek van Oemar (ra) wat betreft sadaqa het volgende staat:
والورِق لا يؤخذ منه شيء حتى يبلغ مئتي درهم
“Niets wordt vanalwariq(zilveren dirham) genomen totdat het tweehonderd dirham bereikt.” [Overgeleverd door Abu Oebaid]
Al deze ahaadith duiden op valuta- en prijskarakteristieken. Dit vanwege de termriqqamet deqareenah(legislatieve indicator) “voor elke veertig dirham is het een dirham” en de woordenwariq,dirhamendinar, welke allen betrekking hebben op geslagen en gemunte stukken van goud en zilver, dus valuta en prijs.
Het gebruik van deze termen is een indicatie dat valuta en prijs worden bedoeld in de ahaadith. En dus zijn de regels omtrentzakaat, bloedgeld, verzoeningen, het afhakken van de hand vanwege diefstal en andere regels gekoppeld aan deze twee eigenschappen.
En aangezien fiatgeld is geadopteerd als zijnde geld, worden betalingen voor profijten en diensten, maar ook goud en zilver evenals alle andere handelswaar en goederen ermee gekocht. Derhalve voldoet het aan de valuta- en prijskarakteristieken die in goud en zilver zijn. Zodoende valt het onder de ahaadith voor de verplichting van zakaat in de twee valuta, goud en zilver. Zakaat is hierover dus verplicht, omdat het verplicht is op goud en zilver en het wordt gewaardeerd in goud en zilver. Zakaat is verplicht op degene die een jaar lang de hoeveelheid fiatgeld bezit welke gelijk is aan de waarde van 20 dinar goud (dus 85 gram goud (denisaab(ondergrens) bij goud)) of 200 dirham van zilver (d.w.z. 595 gram zilver), aldus dient hij 2,5 % hiervan geven.
Zakaat op goud wordt betaald in goud, representatieve valuta en betrouwbare valuta. Zakaat op zilver wordt betaald in zilver, representatieve valuta en betrouwbare valuta. Evenzo kan zakaat op goud in zilver en papieren valuta, terwijl zakaat op zilver in goud en middels een papieren valuta kan worden betaald. Dit omdat zij allemaal valuta en prijzen zijn. Sommige hiervan kunnen de plaats van andere innemen en sommige kunnen worden betaald in de plaats van andere, omdat het doel hierin aanwezig is.
En aangezien zakaat verplicht voor hen is, worden de voorschriften van riba, bloedgelden, verzoeningen (kaffaraat), afhakken van de hand vanwege diefstal en andere regels op hen toegepast. Dus de regel van rente in goud en zilver als zijnde valuta, en niet als voorwerpen, is van toepassing op fiatgeld als een zijnde een valuta, omdat de illah van de valutakarakteristiek in deze aanwezig is.
Wat betreft lenen en uitlenen (qardh), dit is toegestaan in de zes genoemde typen, in andere typen en in alle andere zaken die onderhevig kunnen zijn aan eigendom en waarvan het eigendom wettig overdraagbaar is. Rente kan in dit geval alleen plaatsvinden als er een voordeel is, gezien wat overlevert is door al Harith bin Abi Oesamah van de Hadith van Ali (ra):
أن النبي صلى الله عليه وسلم نهى عن قرض جر منفعة
“De Profeet (saw) verbood elke lening die profijt geeft.” en in een andere overlevering:
كل قرض جر منفعة فهو ربا
“Elke lening die profijt geeft is rente (riba)”.
De uitzondering hierop is wanneer het zich voordoet door het afhandelen van een schuld zonder iets extra, gezien wat Abu Dawoed van Abi Rafi heeft overlevert, die zei:
استسلف رسول الله بكراً فجاءته إبل الصدقة فأمرني أن أقضي الرجل بكره فقلت لم أجد في الإبل إلا جملاً خياراً رباعياً فقال: أعطه إياه فإن خيار الناس أحسنهم قضاء
“De Profeet leende een jonge kameel en vervolgens arriveerde de sadaqa van kamelen bij hem. Zodoende beval hij me om de man zijn jonge kameel terug te betalen en ik vertelde hem (saw) dat ik niets kon vinden behalve een goede vierjarige kameel, en dus hij (saw) zei:‘Geef het hem, waarlijk de beste mensen zijn degenen die het beste zijn in terugbetalen“
Zodoende moet elke lening -van de zes categorieën of iets hierbuiten- aan de eigenaar worden teruggegeven zonder het “profijt” te vergroten; anders wordt het riba. Aldus is het dus niet toegestaan om een ton ijzer te lenen en het een ton en een half terug te geven, dit zou riba zijn.
Ik hoop dat het antwoord duidelijk is voor je, als Allah het wil.
Jullie broeder,
Ata Bin Khalil Abu Al-Rashtah
25 Rabie’ oeth Thaanie 1439
01-01-2018